Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου θα επιχειρηθεί η προσέγγιση της διάστασης του Επέκεινα στη Φωτογραφία

Παρασκευή 13 Μαΐου 2011

Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων

Ακαδημίας 50, Αμφιθέατρο Α. Τρίτση, ισόγειο 

Συμμετέχουν

Πρωινή συνεδρία, έναρξη 10:00

Κωστής Αντωνιάδης (12:30)
Καθηγητής Τ.Ε.Ι. Αθήνας

'Η φωτογραφία χωρίς οδηγό ανάγνωσης'

Οι φωτογραφίες μάς δίνονται πάντοτε με ένα οδηγό ανάγνωσης. Ο οδηγός αυτός είναι ενσωματωμένος στη μορφή τους και ενισχύεται από το περιβάλλον μέσα στο οποίο παρουσιάζονται. Έτσι λοιπόν, από το οικογενειακό λεύκωμα μέχρι την εφημερίδα, αυτό που μπορούμε να δούμε στις φωτογραφίες είναι αυστηρά προδιαγεγραμμένο. Εντούτοις κάτι μας κάνει να πιστεύουμε πως μας δείχνουν περισσότερα από αυτά που μας επιτρέπεται να δούμε. Το θέμα της εισήγησής μου στηρίζεται στην υπόθεση να τις συλλάβουμε ατελείς, κατά κάποιο τρόπο απροετοίμαστες, και να παραβιάσουμε τον κανόνα τους. Τι θα δούμε τότε;

Δημήτρης Μαστοράκος (10:30)
Φωτογράφος

'Αναζητώντας …ένα τόπο πριν…ένα τόπο μετά…'

Αναζητούμε ένα «τόπο πριν» από την προσωπική και την συλλογική μας διαμόρφωση, τον «τόπο του ασυνειδήτου», για τον J.Lacan, τον «πρωταρχικό τόπο» του M. Heidegger, τον «μυστικό τόπο» του Wittgenstein, όπου εδράζει ένα «πραγματικό» που δεν μπορεί να ειπωθεί, ούτε να κατηγοριοποιηθεί, ή να μπει σε τάξη, μη αναγνωρίσιμο επίσης από την δική μας αντίληψη. Στην ουσία όμως αναζητείται και ένας «τόπος μετά», μιας και η Ιθάκη σαν τόπος προορισμού και το ταξίδι σαν χώρος δοκιμασίας και ανάπτυξης του φαντασιακού-συμβολικού, έχουν δημιουργήσει έναν άλλο Οδυσσέα, έναν άλλο «τόπο».

Ανάμεσα σε αυτό το πριν και το μετά έρχεται η φωτογραφία, ανεξάρτητα από την διαμόρφωσή μας και μας εξαναγκάζει σε παρατήρηση, μας προτείνει ένα «τόπο τώρα». Μπορούμε να θεωρήσουμε την φωτογραφική πράξη ως μια τομή στην ταινία του Mobius, μια τομή στον χωροχρόνο, που δυνητικά φέρνει μπροστά μας μια εικόνα στην οποία το συνειδητό και το ασυνείδητο συνυπάρχουν. Το φαντασιακό, το συμβολικό και το πραγματικό σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου εξαναγκάζονται να εμφανισθούν, να εκτεθούν. Κάθε κλικ της φωτογραφικής μηχανής, ανεξάρτητα από το θέμα, συνιστά ένα «ακαριαίο κοίταγμα», πέρα από τις συμβάσεις, σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο και υπό διαμόρφωση «τόπο». Είναι μια ευκαιρία για να δούμε το «πραγματικό». Σε αυτό κατά την γνώμη μας οφείλεται η έλξη που ασκεί επάνω μας κάθε φωτογραφία και ο φόβος στην θέα κάθε φωτογραφίας, αυτό το στιγμιαίο τρέμουλο που το «σώμα» καταλαβαίνει, προέρχεται μάλλον από το αναμενόμενο χάσιμο αυτής της ευκαιρίας.

Ηρακλής Παπαϊωάννου (11:30)
Επιμελητής Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

'Σκεπτογραφίες: are you Serio(u)s?'

Τη δεκαετία του ΄60 ο Αμερικανός Ted Serios με τη βοήθεια του διακεκριμένου ψυχιάτρου Jules Eisenbud συμμετείχε σε μια σειρά πειραμάτων στη διάρκεια των οποίων πρόβαλε εικόνες με τη δύναμη της σκέψης πάνω σε φωτοευαίσθητα υλικά πολαρόιντ, σχηματίζοντας ασαφείς και ελαφρά ακαθόριστες εικόνες για τις οποίες επινοήθηκε ο όρος Τhoughtographs (Σκεπτογραφίες). Η διαδικασία αμφισβητήθηκε παρότι συνήθως γινόταν παρουσία μαρτύρων. Πώς η φωτογραφική πράξη, βασισμένη στην κλασική φυσική και χημεία, περνά στον χώρο του επέκεινα, μιας δράσης που βρίσκεται έξω από τα όρια της γνώσης μας για τον κόσμο; Η σχεδόν εξ επαφής δημιουργία αυτών των εικόνων θέτει αναμφίβολα επίσης το ερώτημα: πόσο πραγματικά κοντά είναι το επέκεινα, ακόμη κι όταν βρισκόμαστε μέσα στα όρια του συμβατικού χωροχρόνου;

Ηώ Πάσχου (11:00)
Διδάσκουσα Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων - Τ.Ε.Ι Αθήνας , Φωτογράφος

'Η Φωτογραφία πέρα από τη γραφή και το φώς

Μια μελέτη πάνω στα όρια της πραγματικότητας'

Με την εισήγηση αυτή θα προσπαθήσουμε να ερευνήσουμε τα καλλιτεχνικά κινήματα των αρχών του 20 αιώνα που έθεσαν τις βάσεις για την νέα αντίληψη της φωτογραφικής αναπαράστασης. Ξεκινώντας με την εμφάνιση του Σουρεαλισμού μετά τον Α παγκόσμιο πόλεμο και φτάνοντας μέχρι την Νέα Αντικειμενικότητα θα ακολουθήσουμε τους φωτογράφους εκείνους όπου βασιστήκαν στην πραγματικότητα αλλά την αλλοίωσαν ή την παραμόρφωσαν με την δύναμη του ονείρου, με την αλλοίωση της φωτογραφικής ύλης και με την αποδόμηση του κάδρου.

...

Οι προσδοκίες για την πιστή αποτύπωση της φωτογραφίας ανατρέπονται και δίπλα στην εικόνα του ρεαλισμού που μας αποκαλύπτει η λογική, έρχεται η καλλιτεχνική φαντασία ν' ανοίξει τον δρόμο για μια άλλη διάσταση της πραγματικότητας, σκοτεινή και ανήσυχη όπου κυριαρχεί το όνειρο, το υποσυνείδητο, στον μετά- φωτογραφικό κόσμο.

Τάκης Τζίμας (12:00)
Διευθυντής Περιοδικού Φωτογράφος , Επίκουρος Καθηγητής Φωτογραφίας

'Το χρονικό της εφεύρεσης της φωτογραφίας. Στο Επέκεινα του παρασκηνίου.'

Πώς μεθοδεύτηκε η δημόσια παρουσίαση της εφεύρεσης της φωτογραφίας στην Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών της Γαλλίας, τη Δευτέρα 19 Αυγούστου 1839; Γιατί υποχρεώθηκε το Γαλλικόκράτος να αγοράσει τη νέα εφεύρεση και γιατί έδωσε μεγάλα, για την εποχή, ποσά; Τι σχέση έχει ο βουλευτής των Πυρηναίων Francois Arago με την... Δαγγεροτυπία; Τι αντιπροσωπεύουν οι κωδικοί 1 έως 69 που χρησιμοποιούσαν οι Niepce και Daguerre στην αλληλογραφία τους μέχρι το 1833; Τι ακολούθησε μετά τον αιφνίδιο θάνατο του Niepce το 1833;

Μετά το τέλος της πρωινής και απογευματινής συνεδρίας, θα ακολουθήσει συζήτηση των εισηγητών με τους παρισταμένους.