Ακολουθούν οι εισηγήσεις με τις οποίες συμμετείχε η ομάδα στην Ημερίδα Φωτογραφίας της Εκδήλωσης "Επιλέγω να... στην Τέχνη, στη Ζωή" που διοργάνωσε η Εταιρεία Μελέτης Πολιτισμικής Ετερότητας

Αλέξανδρος Πολίτης

Ιστορικός Ευρωπαϊκού Πολιτισμού

Θα ήθελα αρχικά να σταθώ στα θετικά στοιχεία που θα μπορούσε να έχει το διαδίκτυο στην προβολή εικαστικού έργου, όπως επίσης και σε μερικά επιπλέον ζητήματα που προκύπτουν τόσο από την χρήση της τεχνολογίας στον καλλιτεχνικό χώρο, όσο και από την υποκουλτούρα των χίπστερ, η οποία σε μεγάλο βαθμό εμπεριέχει τα χαρακτηριστικά και τις παραξενιές της “νέας γενιάς” αλλά ουσιαστικά αν χαρακτηρίσεις κάποιον χίπστερ σήμερα, το πιο πιθανόν είναι να εκληφθεί ως προσβολή.

Ξεκινώντας λοιπόν από το διαδίκτυο, θα πρέπει να σας υπενθυμίσω πως ως ομάδα, το Allos Art Project προσπαθεί να αναδείξει το έργο καλλιτεχνών, που έως τώρα δεν είχαν την δυνατότητα να προβάλλουν το έργο τους. Μεγάλο κομμάτι των χρηστών του διαδικτύου διαθέτει πλέον λογαριασμούς σε διάφορα κοινωνικά δίκτυα, τα οποία του παρέχουν την δυνατότητα της ενημέρωσης για ειδήσεις σε πραγματικό χρόνο, όπως επίσης και για σημαντικές ή ασήμαντες ενημερώσεις φίλων και γνωστών.

Όσον αφορά την προβολή της τέχνης μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, σήμερα έχει καταστεί εύκολη, σε όποιον επιθυμεί η κοινοποιήση της δουλειάς του στον κοινωνικό του κύκλο και ιδιαιτέρως η φωτογραφία λόγω της ψηφιακής της σήμερα φύσης κυριαρχεί ως έκφραση στο διαδίκτυο.

Αξίζει να σημειώσουμε πως αυξάνεται η δημοφιλία των κοινωνικών δικτύων που στοχεύουν στην προβολή φωτογραφιών και στη δημιουργία φωτογραφικών άλμπουμ, όπως παραδείγματος χάρην να αναφέρω το facebook, το instagram και το flickr. Παράλληλα όμως παρατηρείται μια αδυναμία του χρήστη του διαδικτύου να διαχειριστεί τις χιλιάδες εικόνες, στις οποίες έχει πρόσβαση.

Στο διαδίκτυο σήμερα, θα μπορούσαμε να πούμε πως κατακλυζόμαστε από εικόνες, οι οποίες ναι μεν έχουν επιλεγεί από κάποιον χρήστη, ως άξιες κοινοποίησης, αλλά φτάνουν στην οθόνη του υπολογιστή, ανάμεσα σε εντελώς άσχετες μεταξύ τους δημοσιεύσεις. Ουσιαστικά, το πρόβλημα στην συγκεκριμένη περίπτωση, δεν έγκειται στην επιλογή του χρήστη, αλλά στην αδυναμία του μέσου.

Το πρόβλημα με τα κοινωνικά δίκτυα και της αδυναμίας να καταστούν κατανοητές οι ανάγκες του καλλιτεχνικού χώρου, μπορεί να αναζητηθεί στα κριτήρια επιλογής και κυρίως στο γεγονός πως η προβολή τους καθορίζεται από την δημοφιλία των ατόμων, τα οποία ο χρήστης συναναστρέφεται ή ακόμα καλύτερα τους χρήστες που συναναστρέφεται μέσα στο συγκεκριμένο κοινωνικό δίκτυο. Με αυτή τη λογική π.χ, ο χρήστης που ενδιαφέρεται για την φωτογραφία και δεν έχει κανέναν φίλο ή γνωστό με κοινά ενδιαφέροντα, θα πρέπει να αναζητήσει ο ίδιος τις σελίδες από τις οποίες θα ενημερώνεται και το Allos Art Project είναι μια από αυτές.

Το άλλο θέμα που θα ήθελα να θίξω είναι αυτό της εμφάνισης τάσεων, τόσο στους καλλιτέχνες όσο και στο κοινό, οι οποίες ελάχιστα έχουν αναλυθεί και δεν αντιμετωπίζονται με την σοβαρότητα που τους αρμόζει.

Ένα χαρακτηριστικό της εποχής μας είναι πως αρκετοί καλλιτέχνες επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν στα έργα τους μοτίβα παλαιότερων εποχών. Σε κάθε εποχή αυτά τα “δάνεια” αποτελούσαν συνήθως προβολή νεότερων τεχνικών πάνω σε κλασσικά έργα και μερικές φορές, οι καλλιτέχνες τα επιλέγουν, ώστε να ασκήσουν μέσα από αυτά κριτική στην εποχή τους, όπως για παράδειγμα η τέχνη των νταντά. Η έλλειψη ενός κυρίαρχου ρεύματος σήμερα και η κριτική στα ρεύματα που εμφανίστηκαν στα μέσα του 20ου αιώνα και αποθέωσαν την ποπ κουλτούρα, ευνοεί τη τάση αυτή σήμερα.

Στις μέρες μας, η κριτική στάση γενικότερα σήμερα ευνοείται και από την ευρεία χρήση του διαδικτύου.  Ένα έργο πλέον δημοσιεύεται στο διαδίκτυο δίνοντας την δυνατότητα σε ανθρώπους που βρίσκονται στην άλλη άκρη του πλανήτη να την δουν δευτερόλεπτα μετά την δημοσίευσή της. Επίσης, θα μπορούσαμε να πούμε πως το ίντερνετ  κυριαρχεί ως πηγή πληροφόρησης του καλλιτεχνικού κοινού.

Πλέον ο καθένας μπορεί να δει έργα μέσα από το κινητό του τηλέφωνο και να αφήσει από κάτω θετικό ή αρνητικό σχόλιο ανεξαρτήτως αν οι συνθήκες θέασης δεν είναι οι κατάλληλες. Οι όροι του παιχνιδιού πλέον στον χώρο των εικαστικών έχουν αλλάξει, όπως έχει αλλάξει και ο θεατής των έργων. Λειτουργώντας με βάση τις ατομικές του ανάγκες και όχι καθ' υπόδειξη κάποιας ακαδημίας ή υπό την έγκριση του μητροπολίτη Πειραιώς, του κομισάριου ή του παλατιού, ο χειριστής τερματικού κρίνει πιο έργο είναι αξιόλογο και ποιο όχι, αρκετές φορές βλέποντας κάτι διαφορετικό από το αρχικό νόημα που έχει προσδώσει σε αυτό ο καλλιτέχνης.

Ένας συνήθης σήμερα χαρακτηρισμός του νέου ανθρώπου που αποφεύγει με κάθε τρόπο να μπει σε καλούπι και που στα σύγχρονα αστικά κέντρα έχει γίνει αυτό που απεύχονται οι φορείς του, δηλαδή κυρίαρχο ρεύμα, είναι η “υποκουλτούρα” (μέσα σε εισαγωγικά) των Hipsters. Οι hipsters, πέραν του ότι φορούν το αγαπημένο πουλόβερ της γιαγιάς και γενικότερα πέραν των ετεροχρονισμένων στοιχείων της εξωτερικής τους εμφάνισης, ασκούν με τον τρόπο τους κριτική στην επικρατούσα τάση και την ποπ κουλτούρα, η οποία αναδεικνύει καλλιτέχνες με την υποστήριξη του σύγχρονου μάρκετινγκ και όχι βάσει της απήχησης του έργου τους στο ευρύ κοινό. Αυτοί οι κατά κάποιο τρόπο κατασκευασμένη δημοφιλία, βρίσκεται στην αντίπερα όχθη της λογικής των χίπστερ, οι οποίοι με κάθε τρόπο θέτουν τον εαυτό τους αντιμέτωπο με την μαζική κουλτούρα και την προκάτ τέχνη. Το κύριο κριτήριο που θα πρέπει να έχει η τέχνη στους χίπστερς είναι η αυθεντικότητα. Μια αυθεντικότητα που δεν στέκεται αποκλειστικά στην τέχνη, αλλά γενικότερα την επιδιώκουν στον τρόπο ζωής τους. Από τις διατροφικές τους επιλογές, το μέσο μεταφοράς τους (ποδήλατο) και γενικά όλα τα προϊόντα, θα πρέπει αν δεν είναι vintage να είναι πολύ αξιόλογα όσον αφορά την ποιότητά τους.

Το παράδοξο με αυτό το ρεύμα είναι πως στο κέντρο της Αθήνας σήμερα, δημιουργούνται χώροι που απευθύνονται σε αυτό το κοινό, προβάλλεται τέχνη που εκθειάζει την ατομικότητα του καλλιτέχνη και την αντίθεσή του προς τα κυρίαρχα ρεύματα, σε τέτοιο βαθμό που η ίδια η υποκουλτούρα σε ορισμένους κύκλους να θεωρείται επικρατούσα τάση.

Ως τέτοια, θα πρέπει να την κατανοήσουμε και να την εκμεταλλευτούμε πολιτιστικά, αφού η αδυναμία σήμερα σχεδιασμού μιας πολιτιστικής πολιτικής, επιτρέπει αυτό το κενό να καλυφθεί από την ιδιωτική πρωτοβουλία μη προερχόμενη από πολυεθνικές. Στη διεθνή σκηνή, το παράδειγμα υπάρχει στη Νέα Υόρκη και ειδικότερα στο Γουίλιαμσμπεργκ του Μπρούκλυν. Εκεί, καταφθάνουν ως τουρίστες χίπστερς από όλον τον κόσμο γα να επισκεφτούν την Μέκκα της συγκεκριμένης υποκουλτούρας. Δεν θα μπορούσε η Αθήνα να μπει στους κορυφαίους προορισμούς των χίπστερ, όμως κάποιες εγκαταλειμμένες συνοικίες, για τις οποίες το κράτος αδιαφορεί, θα μπορούσαν να αποτελέσουν εστίες ανάδειξης εμπορικά του αυθεντικού και δημιουργίας χώρων συνάθροισης ερασιτεχνών και μη καλλιτεχνών για ανταλλαγή απόψεων.

Άντζελα Ρουμπάνη

Φωτογράφος, Πολιτιστική Συντάκτρια

'Αυτό μπορεί να είναι Τέχνη'

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από έκρηξη της επικοινωνίας, μέσω της τεχνολογίας, από αλλαγές και διαρκή εξέλιξη, με κάποιες κοινωνικές συμβάσεις να παραμένουν, άλλες να καταργούνται και άλλες να γεννώνται. Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που ο M. Duchamp ονόμασε τέχνη έναν ουρητήρα μέσα σε ένα μουσείο, παρόλα αυτά το ερώτημα για το τι είναι  τέχνη και τι όχι, παραμένει μέχρι σήμερα μια συζήτηση χωρίς κατάληξη.
Αρχικά θα αναφερθώ στο φετινό θέμα της ΕΜΠΕ «Επιλέγω να… στη τέχνη… στη ζωή», το οποίο αποτελεί από μόνο του ένα πρώτο στοιχείο του τι μπορεί  να είναι τέχνη: «η επιλογή». Αυτό που επιλέγω να δημιουργήσω και αυτό που απορρίπτω, αυτό που επιλέγω να συμπεριλάβω και αυτό που αφήνω απ’ έξω.  Η επιλογή των έργων  που κάνετε για να μας στείλετε και αυτών που κάνουμε εμείς να αναρτήσουμε.  
Ο Φ. Καγγελάρης αναφέρει στο κείμενό του «Στην έρημο», για την εκδήλωση «Επιλέγω  να…στην τέχνη…στη ζωή», «… μήπως η επιλογή είναι η τέλεια εκείνη φωτογραφία που μου δίνει την εικόνα του εαυτού μου έτσι όπως δεν υπάρχει στην πραγματικότητα; Άραγε, φωτογραφίζω σημαίνει επιλέγω την εικόνα στη θέση του εαυτού μου; Εικονικός μεν αλλά έτσι αθάνατος;»
Αν αυτό μπορούσε να επεκταθεί στις υπόλοιπες μορφές τέχνης, μήπως η επιλογή της ίδιας της πράξης της δημιουργίας, είναι μια επιλογή ανακατασκευής της εικόνας μας, όπως θα θέλαμε να είναι; Ή μήπως δεν είναι μόνο δική μας επιλογή;
Ο Αντόρνο δίνοντας έναν ορισμό του ταλέντου σε σχέση με τη μουσική αναφέρει ότι: «στον υποτιθέμενα ή πραγματικά άλογο χαρακτήρα της μουσικής, το ειδικό ταλέντο εντάσσεται ως ένα είδος χαρίσματος, υστερογενής εικονισμός του ιερατικού στοιχείου που διακρίνει αυτόν στον οποίο φανερώνεται ο ιδιαίτερος χώρος της μουσικής».
Αν και εδώ επεκταθούμε πέρα από τη μουσική στις υπόλοιπες μορφές τέχνης, θα μπορούσαμε  να πούμε ότι το ειδικό ταλέντο αποτελεί ένα δεύτερο στοιχείο του τι μπορεί να είναι τέχνη και διακρίνει αυτούς στους οποίους φανερώνεται ο υποτιθέμενος ή πραγματικά άλογος χώρος της τέχνης.
Μια άλλη ερμηνεία στην έννοια του ταλέντου θα μπορούσε να είναι πάλι η επιλογή. Αυτή τη φορά όμως όχι αυτού που επιλέγεις, αλλά αυτού που σε επιλέγει. Αυτό που σου χαρίζεται και σε διαλέγει να το εκπροσωπήσεις, Το έργο τέχνης σε διαλέγει να το δημιουργήσεις, και γι’ αυτό δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτιολογία ή δικαιολογία. Είναι ένα μυστήριο που απλά σου συμβαίνει. Πολλές φορές αργεί να κατανοηθεί, ή μεταφράζεται αρχικά σαν τύχη, συγκυρία. Όταν όμως συνεχίζει να συμβαίνει, παίρνει μορφή ξανά και ξανά, πέρα και από τη δική σου πρόθεση, γίνεται το κάτι άλλο, το οποίο σε υπερβαίνει, σε δοκιμάζει και σε αλλάζει.
Το ταλέντο, αυτό που κινητοποιεί όλες τις διεργασίες που συμβαίνουν μέσα στον ψυχισμό μας και οδηγούν στη δημιουργία του έργου τέχνης. Που λειτουργεί σαν αγωγός που μεταφέρει στοιχεία του εσωτερικού κόσμου και του ασυνείδητου, το οποίο δε μπορεί να λεχθεί με λόγια, μόνο να εκφραστεί μέσω της τέχνης.
Αυτό που δεν έχει μορφή, αλλά υπάρχει μέσα στον δημιουργό σε λανθάνουσα κατάσταση και περιμένει τη κατάλληλη αφορμή για να ξεσπάσει.
Που δεν μεταδίδεται γονιδιακά και που εμφανίζεται σε ανθρώπους που το οικογενειακό τους περιβάλλον  είναι πολύ μακριά από αυτό.
Που δε γνωρίζει χρώμα, φυλή και βιοτικό επίπεδο.
Που περιέχει κάτι από το πραγματικό.
Που δεν υπακούει σε εφήμερες κοινωνικές συμβάσεις και δεν αποδεικνύεται με ακαδημαϊκά πτυχία. Που μπορεί να μετατρέψει σε σύμβολα, βιωματικές εμπειρίες και ψυχολογικές καταστάσεις. Που δε μπορείς ποτέ να εξηγήσεις το μηχανισμό, με τον οποίο λειτουργεί.
Αυτό, του οποίου η ύπαρξη διαχωρίζει τα έργα τέχνης με ημερομηνία λήξης, από τα αριστουργήματα που παραμένουν ανεξίτηλα στο χρόνο.
Αυτό το οποίο είναι γνωστό σαν έμπνευση, όχι μόνο δε στερεύει μετά τη πρώτη, τη δεύτερη ή την τρίτη καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά σου υπενθυμίζει πάντα ποιος είσαι, ακόμα κι αν σε κάποιες περιόδους της ζωής σου το έχεις ξεχάσει.
Αυτό που λειτουργεί ανατρεπτικά, καταργώντας το πλαίσιο, στο οποίο τοποθετούν τα έργα τέχνης οι εκάστοτε κοινωνίες και οι καταναλωτικές ανάγκες που κατασκευάζονται, για συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.
Με διάθεση επικοινωνίας και έρευνας με τον άλλο που επιλέγει  και επιλέγεται,  συγκροτήσαμε το allos art project. Δε σταθήκαμε σε τίποτα από αυτά που δημιουργούν το οποιοδήποτε πλαίσιο, βάζοντας εμπόδια στην καλλιτεχνική δημιουργία. Εστιάζουμε στην επιλογή και το ταλέντο, φιλοδοξώντας να κάνουμε την ανατροπή στον εικαστικό χώρο.
Σας προσκαλούμε για πρώτη χρονιά και ευχόμαστε για πολύ ακόμα, να επικοινωνήσουμε μέσω των έργων μας, υπό τη θεματική «Αυτό εδώ δεν είναι τέχνη», αναζητώντας αυτό που «είναι», και επιδιώκοντας να απομακρύνουμε ότι «δεν είναι», ή ότι την εμποδίζει να γίνει.

Ναταλία Σταμοπούλου

Εικαστικός

'Αυτό εδώ δεν είναι Τέχνη'

Η ομάδα allos art project μέσω της θεματικής «Αυτό εδώ δεν είναι Τέχνη» που αναπτύσσει κατά το πρώτο έτος λειτουργίας της, επιχειρεί να προσεγγίσει τις έννοιες της Τέχνης, του έργου τέχνης, του καλλιτέχνη,…
Στόχος της ομάδας είναι η παρουσίαση έργων από νέους δημιουργούς στην ιστοσελίδα μας στο διαδίκτυο, τα οποία με την συμπλήρωση της θεματικής θα αποτελέσουν το υλικό Έκθεσης. Η ομάδα απευθύνεται σε δημιουργούς οι οποίοι κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον χώρο της Τέχνης και χρησιμοποιούν εικαστικά μέσα για την έκφρασή τους.

Η επιλογή του παραπάνω θέματος με τις συγκεκριμένες λέξεις: Αυτό εδώ δεν είναι Τέχνη, μοιάζει να θέτει από την αρχή συγκεκριμένους άξονες στους οποίους μπορεί να κινηθεί ο δημιουργός ή ο θεατής.

Δείχνει το έργο, τονίζει τον χώρο στον οποίο έχει τοποθετηθεί και του αρνείται ότι είναι Τέχνη. Δεν του αρνείται ότι είναι έργο τέχνης –του αρνείται την ίδια την Τέχνη.

Από μόνο του το θέμα δείχνει να  προϋποθέτει τον ορισμό της Τέχνης. Ένας ορισμός, όμως, που δύσκολα θα μπορούσε να γίνει κοινά αποδεκτός από όλους. Τι ορισμός θα ήταν αυτός που θα μπορούσε να προβλέψει την εξέλιξη της Τέχνης ή που θα μπορούσε να έχει το ίδιο νόημα από πολιτισμό σε πολιτισμό ή ακόμη και από άνθρωπο σε άνθρωπο;

Ξεκινάμε, λοιπόν, με έναν αφορισμό. Έναν αφορισμό, όμως, που ακούγεται συχνά όταν κάποιος αντικρίζει ένα έργο. Θα λέγαμε, λοιπόν, ότι κατ’ αρχήν η προαναφερθείσα πρόταση: Αυτό εδώ δεν είναι Τέχνη, είναι σωστή. Πράγματι, Τέχνη δεν είναι. Ίσως είναι έργο τέχνης, ίσως όχι.

Δεν είμαστε εμείς, όμως, που θα το κρίνουμε αυτό. Εμείς θέτοντας το παραπάνω θέμα επιλέγουμε να αποφύγουμε τον ορισμό του τι είναι Τέχνη και τι όχι, επιλέγουμε να αποφύγουμε την ίδια την ερώτηση του αν αυτό είναι Τέχνη ή έργο τέχνης. Δεν μας ενδιαφέρει η απάντηση στο ερώτημα. Επιλέγουμε συνειδητά –όσο αυτό γίνεται- να στρέψουμε την προσοχή στο ίδιο το έργο. Στην ‘ομιλία’ του ατόμου μέσω του έργου του, που φανερώνει το τι πιστεύει και τι βιώνει εκείνο. Δεν έχει σημασία να δείξουμε την λέξη τέχνη, σημασία έχει να στρέψουμε την προσοχή στα έργα που ακριβώς λόγω της ερμηνείας τους, ενδεχομένως να έχουν απορριφθεί.

Καθώς κάθε πολιτισμός, κάθε λαός, κάθε άτομο ορίζει διαφορετικά τις έννοιες Τέχνη, έργο τέχνης, καλλιτέχνης και κάθε εποχή δίνει διαφορετικούς ορισμούς η πρόσκλησή μας απευθύνεται προς τον Άλλον, τον διαφορετικό να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα όσο πιο ελεύθερα γίνεται, απενοχοποιημένος καθώς το βάρος το έχει σηκώσει η ίδια η θεματική.
Πώς αλλιώς να προσεγγιστεί ο Άλλος, πώς αλλιώς να ακουστεί μια άλλη άποψη, παρά χωρίς το βάρος του τι είναι Τέχνη και τι όχι;

Η τέχνη είναι υπό εξέλιξη. Αυτό που έχει σημασία είναι να ακουστούν-ιδωθούν όσο πιο πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις γίνεται. Μας ενδιαφέρει και η τέχνη του τρελού, και η τέχνη του πρωτόγονου, η τέχνη του παιδιού, η τέχνη του διαφορετικού από εμάς, η τέχνη της ετερότητας που προσδίδει σε εμάς την ταυτότητά μας. Μας ενδιαφέρει να παρουσιαστούν έργα που είναι αντίθετα προς τους κανόνες ή σύμφωνα με τους κανόνες –έχουν όμως κάτι κοινό: αποτελούν κρίσιμο σημείο για τον δημιουργό τους, αποτελούν κομμάτι του. Εκφράζουν την άποψή του έντονα επειδή αποτελούν από μόνα τους προϋπόθεση ύπαρξης του. Κατασκευάστηκαν κάποια στιγμή για να τον  προστατεύσουν, για να του επιτρέψουν να στρέψει το βλέμμα του από τον εαυτό στο έξω από αυτόν, στον Άλλον. Να δημιουργήσουν ένα σκηνικό, όπως θα έλεγε ο Φώτης Καγγελάρης, που του αποκρύπτει όσα δεν πρέπει να γνωρίσει ποτέ.
Και ίσως για κάποιους από τους δημιουργούς ή τους θεατές το να θέσουν το ερώτημα του εάν βρίσκονται μπροστά σε ένα έργο τέχνης ή όχι να αποτελεί το δικό τους παραβάν πέρα από το οποίο δεν μπορούν και δεν πρέπει να προχωρήσουν. Πρέπει να σταθούν εκεί. Η αγωνία τους να δώσουν την απάντηση καθορίζει την συνδιαλλαγή τους με το έργο.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό το εάν θα δοθεί απάντηση γιατί τα προσχήματα πρέπει να κρατηθούν.
Οφείλουμε να λογομαχούμε για το εάν πρόκειται για έργο τέχνης ή όχι γιατί το κενό του να μην το κάνουμε κρύβει βαθιά υπαρξιακή αγωνία. 
 Ως ομάδα, λοιπόν, μας ενδιαφέρει να έρθουμε σε επαφή με έργα που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα είχαμε την ευκαιρία να δούμε. Να παροτρύνουμε δημιουργούς που ανήκουν στην απόλυτη ετερότητα, όπως θα έλεγε ο Φώτης Καγγελάρης, να παρουσιάσουν τα έργα τους καθώς κριτήριο επιλογής μας αποτελεί η αμεσότητα της έκφρασης των συναισθημάτων και των σκέψεών τους.

Σε μια πρώτη επαφή μαζί σας θα αναρτήσουμε δείγμα της δουλειάς μας, με ένα σύντομο κείμενο - σχετικό με τα έργα αυτά, και το βιογραφικό μας.

Άντζελα Ρουμπάνη

Φωτογράφος, Πολιτιστική Συντάκτρια

Ένας τόπος πριν… ένας τόπος μετά…

Οι μεταιχμιακοί τόποι γίνονται σημείο αναζήτησης του βλέμματος, στη προσπάθεια να γίνει εικόνα αυτό που υπάρχει ανάμεσα στο πριν και το μετά. Ένας  τόπος που δε φαίνεται καθαρά, γιατί δεν  υπάρχει μέσα στο συμβολικό, ξεφεύγει από αυτό και περνάει  σε ό, τι μπορεί να βρίσκεται παραπέρα. Τόποι, περάσματα από τη πραγματικότητα, που τους βλέπεις μόνο φωτογραφημένους. Αν περάσεις από δίπλα τους θα σου φανούν πολύ συνηθισμένοι. Το άπλετο φως της μέρας λειτουργεί σαν δικλίδα ασφαλείας για τη μη αναγνώρισή  τους. Η φωτογραφία όμως αποκαλύπτει την άλλη τους μορφή.
Μπορεί να βρίσκονται οπουδήποτε και να είναι οτιδήποτε, ποτέ όμως το ίδιο πράγμα δεύτερη φορά. Μπορεί η ομοιότητά τους να είναι μόνο το φως ή ένα σημείο μέσα στην εικόνα, κάτι μικρό. Η εύρεση αυτών των  διαφορετικών τόπων έχει έναν κοινό οδηγό αναζήτησης, το «punctum». Είναι αυτό που συμβαίνει μέσα αλλά και πέρα από εσένα και που η φωτογραφία μπορεί να το δείξει. Όταν στην εικόνα αναδύεται αυτό το κάτι «που μας κεντρίζει και μας πονά» και που ξεφεύγει από τις προθέσεις μας, τότε ξέρουμε ότι πρόκειται για έναν τόπο ανάμεσα στο πριν και το μετά…

Βιογραφικό Σημείωμα

Η Άντζελα Ρουμπάνη γεννήθηκε το 1978 στην Αθήνα. To 2009 αποφοίτησε από το τμήμα Φωτογραφίας της Σχολής Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών του Τ.Ε.Ι Αθήνας.  Είναι υπεύθυνη για το καλλιτεχνικό ρεπορτάζ του περιοδικού ΦΩΤΟγράφος, που περιλαμβάνει τη κριτική παρουσίαση φωτογραφικών εκθέσεων και εκδόσεων. Φωτογραφίζει από το 2000  πάντα με φιλμ και συλλεκτικές φωτογραφικές μηχανές. Οι φωτογραφίες της δεν υπόκεινται σε καμία τεχνική επεξεργασία. Από το 2002 έχει συμμετάσχει σε τέσσερις ομαδικές φωτογραφικές εκθέσεις στην Ελλάδα, σε μια εικαστική στην Αθήνα και έχει επίσης πραγματοποιήσει μια ατομική στην Αθήνα. Το 2010 τέσσερις φωτογραφίες της, από το project “They come in peace”, επιλέχθηκαν για το εικαστικό λεύκωμα "736 ideas for a dream", το οποίο δημιουργήθηκε για τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, από μη κυβερνητικές Ευρωπαϊκές οργανώσεις, με αφορμή την ανακήρυξη του 2010 ως Ευρωπαϊκό έτος για τη καταπολέμιση της φτώχειας & του κοινωνικού αποκλεισμού. Έχει επιμεληθεί μια ατομική και δυο ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας allos art project. Οι φωτογραφίες του site αποτελούν μόνο μέρος του κάθε project.

Site: www.angelaroubani.com

Ναταλία Σταμοπούλου

Εικαστικός

Τυχαία Επαναληπτική Επιλογή

Η σειρά ‘Τυχαία Επαναληπτική Επιλογή’ μελετά τον τρόπο διαμόρφωσης της μνήμης. Πόσο τυχαία είναι η επιλογή του τι θυμόμαστε και τι όχι; Πόσο επηρεάζεται ο σχηματισμός της μνήμης από την επανάληψη (λόγου και εικόνας); Κατά πόσο ορίζουμε εμείς την μνήμη μας; Μπορούμε να επέμβουμε σε αυτή;

Για να προσεγγιστούν αυτά τα ερωτήματα τέθηκε ως πλαίσιο το υλικό δημοσιεύσεων σε συγκεκριμένα έντυπα του Τύπου και συγκεκριμένες ημερομηνίες απ’ όπου και αντλήθηκε η ύλη σχηματισμού των έργων.

Βιογραφικό Σημείωμα

Η Ναταλία Σταμοπούλου είναι εικαστικός (ζωγραφική, φωτογραφία, κολάζ).
Είναι απόφοιτος του Τμήματος Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών του ΤΕΙ Αθήνας με θέμα πτυχιακής την Οπτική Αναπαράσταση στην Φιλοσοφία του L.Wittgenstein (“Systema Photographica”).
Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις και τον Μάιο του 2014 πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση: “Ο Μινώταυρος και το στάδιο του καθρέφτη” με επιμελητή τον Φώτη Καγγελάρη (Booze Cooperativa).
Τον Οκτώβριο του 2014 επιμελήθηκε την εικαστική έκθεση του Όθωνα Τετενέ στα πλαίσια της εκδήλωσης της Εταιρείας Μελέτης Πολιτισμικής Ετερότητας: “Τέχνη και Τρέλα” (Ηώς Χώρος Τέχνης).
Τον Ιούνιο του 2013 ανέλαβε τον συντονισμό της φωτογραφικής έκθεσης: “Το Λάθος στην Τέχνη, στη Ζωή” (Booze Cooperativa).
Τα τελευταία χρόνια έχει αναλάβει τον συντονισμό των εικαστικών εκθέσεων της ΕΜΠΕ, την επιμέλεια των ετήσιων καλλιτεχνικών καταλόγων των εκδηλώσεων της ΕΜΠΕ καθώς και την διαχείριση του blog και του site.
Έργα της έχουν φιλοξενηθεί σε διάφορες εκδόσεις.
Έχει αναλάβει την φωτογράφηση έργων τέχνης για εικαστικές εκθέσεις και εκδηλώσεις.
Άρθρο της έχει φιλοξενηθεί στο φωτογραφικό περιοδικό “Αντιλήψεις”.
Έχει ταξιδέψει σε πολλά μέρη του κόσμου και έχει σημαντικό αρχείο ταξιδιωτικής φωτογραφίας.
Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας τέχνης allos art project με στόχο την έκφραση της διαφορετικότητας και την ανάδειξη έργων από δημιουργούς οι οποίοι κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον χώρο της τέχνης.

www.nataliastamopoulou.wordpress.com

Αλέξανδρος Πολίτης

Ιστορικός Ευρωπαϊκού Πολιτισμού

Η Μάσκα του Υπερήρωα και η Υποδοχή της από το Κοινό (Κόμικς-Πραγματικότητα)

Τον τελευταίο καιρό διαδηλωτές κυρίως στο εξωτερικό, χρησιμοποιούν τη μάσκα του Guy Fawkes ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την μεταξύ τους συνοχή και αναδεικνύοντας ως κύριο στόχο την αντίσταση απέναντι στην διεφθαρμένη ολοκληρωτική εξουσία που γίνεται ολοένα και πιο αφόρητη τον τελευταίο καιρό. Η ταινία που γυρίστηκε με βάση το κόμικς κλείνει με μια διαδήλωση, όπου πλήθος φορώντας την μάσκα του Guy Fawkes κατευθύνεται προς το Βρετανικό κοινοβούλιο. Η ταύτιση του πλήθους με την μάσκα του υπερήρωα και τις αρχές που πρεσβεύει, έχει οδηγήσει στην ευρύτερη αποδοχή της ως σύμβολο αντίστασης. Επίσης δεν είναι τυχαίο ότι η εντονότερα πολιτικοποιημένη ομάδα του διαδικτύου σήμερα, οι Anonymous, χρησιμοποιούν στα μηνύματά τους την συγκεκριμένη μάσκα ως υπογραφή. Η επιρροή ανάληψης ευθύνης που έχει η μάσκα του υπερήρωα στην ψυχολογία ενός μη φανταστικού ανθρώπου, είναι εμφανής στην περίπτωση των Anonymous και η χρήση της γίνεται προσπαθώντας να αναδείξει ότι κοινοί στόχοι μπορούν να κάνουν ανθρώπους από όλον τον κόσμο με διαφορετική κοινωνική θέση και πιστεύω, φορώντας την μάσκα να αντιμετωπίζονται ως μια οντότητα. Οι Anonymous υπολογίζονται σε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους, ενώ για τον ενεργό τους υποβοηθητικό ρόλο στο κίνημα Occupy Wall Street θεωρούν αρκετοί ότι η σχέση μεταξύ τους είναι κάτι παραπάνω από ιδεολογική ⁽¹⁾.

Στον κόσμο των κόμικς όμως, οι αγαθοί σκοποί των μασκοφόρων ενώνουν την κοινότητα γύρω από τον υπερήρωα, ο οποίος εργάζεται για το γενικό καλό θέτοντας τον εαυτό του ακόμα και με κίνδυνο της ίδιας τους της ζωής στις υπηρεσίες του συνόλου. Το κοινωνικό σύνολο ταυτίζεται με τον ήρωα ως απόλυτη μορφή έκφρασης του νόμου και της ηθικής σε ατομικό επίπεδο. Η ύπαρξη ενός ήρωα αγνώστου προέλευσης, καλά κρυμμένου πίσω από μια μάσκα, δημιουργεί στο σύνολο της φανταστικής κοινωνίας των κόμικς υποστηρικτές, όμως προκαλεί σε κάποια κόμικς την οργή του πλήθους. Το παράδειγμα των Xmen, όπου οι μεταλλαγμένοι ήρωες αντιμετωπίζονται από την πλειοψηφία των συνανθρώπων τους εχθρικά με μια αίσθηση ρατσισμού, είναι το πιο χαρακτηριστικό ⁽²⁾. Η κοινωνία, ακόμα και στα κόμικς, δεν αποδέχεται το διαφορετικό σε όλες του τις μορφές, ακόμα και όταν αυτό έχει υπερδυνάμεις και αγωνίζεται για το κοινό καλό. Οι συγκεκριμένοι υπερήρωες δεν φορούν μάσκα, παρά μόνο ως πολεμική στολή σε περίπτωση ιδιαιτέρως επικίνδυνης συμπλοκής, ενώ στην καθημερινή τους ζωή είναι εκτεθειμένα τα πρόσωπα τους και η ταυτότητά τους, αφού ζουν κοινωνικά αποκλεισμένοι, απομονωμένοι και εκδιωγμένοι οι περισσότεροι από τις οικογένειές τους. Κλείνοντας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι στην πραγματική ζωή οι τιμωροί του εγκλήματος με μάσκα θα μας φαίνονταν λίγο πολύ αστείοι, όχι τόσο λόγω της έλλειψης υπερδυνάμεων, αλλά περισσότερο λόγω του φανταχτερού της στολής τους. Μιμητές των υπερηρώων, προβάλλουν στο διαδίκτυο τον εαυτό τους φορώντας στολή, σε ιστοσελίδες όπως το Real Life Superheroes. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν αποτελούν αυτό που έχουμε στο μυαλό μας όταν σκεφτόμαστε υπερήρωες όπως ο Spiderman και ο Mask, παρόλο που στα κόμικς οι αδυναμίες και η δειλία των χαρακτήρων πίσω από την μάσκα είναι κάτι που μας διαφεύγει όταν τους σκεφτόμαστε.

(1) http://news4u-net.blogspot.com/2012/02/anonymous.html
(2) Mikhail Lyubansky, http://www.psychologytoday.com/blog/between-the-lines/201106/the-racial-politics-x-men

Βιογραφικό Σημείωμα

Ο Αλέξανδρος Πολίτης αποφοίτησε από το τμήμα 'Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό' του Ανοικτού Πανεπιστημίου Πατρών. Οι σπουδές του συνεχίζονται μέσα από την φοίτησή του στο Μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Παντείου στο τμήμα Πολιτιστική Διαχείριση. Το ενδιαφέρον του για τα πολιτιστικά έχει τις ρίζες του στην ενασχόλησή του με την Συλλογή Φωτογραφίας (Συλλογή Νίκου Πολίτη), μέσα από την οποία έχει συνεργαστεί και συνεργάζεται με Μουσεία, Ιδρύματα και ιδιώτες συλλέκτες του χώρου της φωτογραφίας και όχι μόνο.  
Συμμετείχε με εισήγησή του 'Η Μάσκα του Υπερήρωα και η Υποδοχή της από το Κοινό (Κόμικς-Πραγματικότητα)' τον Φεβρουάριο 2012 στο Συνέδριο: Μάσκα και Μεταμφίεση, Τελετουργικές και Εικαστικές Εκδοχές, της Εταιρείας Μελέτης Πολιτισμικής Ετερότητας (Ε.Μ.Π.Ε.)
Έχει αναλάβει την διαχείριση του facebook της Ε.Μ.Π.Ε.
Το τελευταίο του project ήταν η συμμετοχή του στην  οργάνωση του φόρουμ “Πολιτιστική Διαχείριση σε καιρό κρίσης” που οργανώθηκε από το Τμήμα Επικοινωνίας ΜΜΕ και Πολιτισμού της Παντείου (Μάιος-Ιούνιος 2013)
Γενικότερα, αντιμετωπίζει την τέχνη ως κομμάτι της καθημερινής ζωής.